Πτολεμαίος ο Σωτήρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Προτομή του Πτολεμαίου του Σωτήρα, Μουσείο Λούβρου

Ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ (367 π.Χ. - 283 π.Χ.) ήταν στρατηγός του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που έγινε μετέπειτα Βασιλιάς της Αιγύπτου (323 π.Χ. - 283 π.Χ.) και συνεπώς Φαραώ και ιδρυτής της Δυναστείας των Πτολεμαίων. Το 305 π.Χ. πήρε τον τίτλο του Βασιλιά.

Καταγωγή

Ήταν γιος της Αρσινόης της Μακεδονίας, είτε από τον νόμιμο σύζυγό της τον Λάγο, είτε από τον εραστή της τον Φίλιππο Β' της Μακεδονίας. Γεννήθηκε το 367 π.Χ. στην Εορδαία της Μακεδονίας.

Στρατηγός

Από μια ολόκληρη σειρά στρατηγών, αξιωματικών και ανωτέρων υπαλλήλων, οι οποίοι διακρίθηκαν δίπλα στον Μεγάλο Αλέξανδρο, κάποιοι προέρχονταν από την Εορδαία όπως ο Αριστόνους και ο Πτολεμαίος ο Λάγου. Περισσότερο διακρίθηκε ο Πτολεμαίος, ο οποίος ήταν ένας απο τους σημαντικότερους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ανήκε στους επτά σωματοφύλακες της προσωπικής φρουράς του Αλεξάνδρου.

Αλέξανδρος

Ήταν μερικά χρόνια μεγαλύτερους του Αλέξανδρου και καρδιακός του φίλος από την παιδική του ηλικία. Εικάζεται ότι ανήκε σε μία ομάδα ευγενών που δίδασκε ο Αριστοτέλης. Ήταν από την αρχή της εκστρατείας στο πλευρό του Αλέξανδρου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν και στην Ινδία. Ο Πτολεμαίος ως στρατηγός υπέταξε την ορεινή Σογδιανή, πολέμησε στην Ινδία, όπου κατά την άλωση κάποιας πόλης υπεράσπισε και έσωσε τον βαριά τραυματισμένο Αλέξανδρο, γι' αυτό και ονομάσθηκε και Σωτήρ - Πτολεμαίος ο Σωτήρ.

Διάδοχος

Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. και τη διανομή της αυτοκρατορίας του ανέλαβε την σατραπεία της Αιγύπτου. Ο Πτολεμαίος λέγεται ότι υποκίνησε την επανατοποθέτηση της αυτοκρατορίας στην Βαβυλώνα. Προσπάθησε και κατάφερε να κρατήσει την Αίγυπτο κάτω από την εξουσία του ενάντια στις επιθέσεις των υπόλοιπων Διαδόχων. Απέκτησε μεγάλο κύρος κυρίως λόγο της συνετής του διοίκησης και τον σεβασμό του προς τη θρησκεία και τα έθιμα των Αιγυπτίων.

Το 306 π.Χ. ονομάσθηκε βασιλεύς, έχοντας έδρα του την Αλεξάνδρεια, η οποία επί των ημερών του στολίσθηκε με λαμπρά ανάκτορα και δημόσια κτίρια, με αποκορύφωμα τον Φάρο της Αλεξάνδρειας, ένα από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου. Το 285 π.Χ. παραιτήθηκε από το θρόνο προς όφελος του δευτερότοκου γιου του Πτολεμαίου Β' Φιλαδέλφου. Τελευταία της Δυναστείας των Πτολεμαίων ήταν η γνωστή σε όλους μας βασίλισσα Κλεοπάτρα.

Το πνευματικό του έργο

Το όνομα του απέκτησε κοσμοϊστορική σημασία, αφού αυτός είναι ο ιδρυτής της ομώνυμης δυναστείας των Λαγιδών Πτολεμαίων στην Αίγυπτο που βασίλευσε 300 περίπου χρόνια, προς τιμή του οποίου φέρει το όνομα η πόλη της Πτολεμαΐδας.

Παράλληλα ως πνευματικός άνδρας που ήταν ίδρυσε την περίφημη Αλεξανδρινή βιβλιοθήκη, που περιείχε 700.000 τόμους μ' όλες τις επιστήμες της εποχής και η οποία κάηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα, στη συνέχεια από τον Διοκλητιανό, και τέλος καταστράφηκε ολοσχερώς από τον Χαλίφη Ομάρ Β΄.

Ο ίδιος έγραφε το βιβλίο περί των πράξεων του Αλεξάνδρου.

Γάμος

Στα Σούσα, το 324 π.Χ., ο Αλέξανδρος τον προέτρεψε να παντρευτει μια Περσίδα, την Αρτακάμα, αλλά δεν υπάρχει άλλη αναφορά στη συνέχεια για αυτήν. Αργότερα, μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, παντρεύτηκε την Θαΐδα μια ξακουστή αθηναία εταίρα μιάς εκ των σημαντικότερων συντρόφων του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην εκστρατεία. Η Θαΐς έγινε Βασίλισσα στην Αίγυπτο στο πλευρό του. Αφού χώρισαν παρέμειναν φίλοι και η Θαΐς κράτησε τον τίτλο της Βασίλισσας βρισκόμενη στο Μέμφις.

Ονομασία πόλεως Πτολεμαΐδας

Η ονομασία της πόλεως της Πτολεμαΐδας αναφέρεται στον στρατηγό, συμμαθητή και σωματοφύλακα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πτολεμαίο τον Λάγο ο οποίος υπήρξε και μαθητής του Αριστοτέλη.